روغن کتان برای پوست و مو : دانه کتان حاوی چربی های ALA هست که ویتامین ب و چربی های مورد نیاز مو برای پیشگیری از خشک شدن و خرده شوره رو تامین میکنه. علاوه بر این، ظهور جوش های جدید، اگزما و التهاب پوست، و خشکی چشمها رو از بین میبره.
تخم کتان
قرن‌هاست که روغن کتان به دلیل تاثیر آن بر سلامت قلب و عروق مصرف می‌شود. استفاده از روغن کتان به شکل موضعی در رفع تحریکات جلدی و التهابات پوستی مانند اگزما موثر است. همچنین این روغن درگذشته به عنوان ضد سرفه، موثر در درمان زخم معده، روده و التهاب مثانه استفاده می‌شده است. روغن کتان مهمترین منبع گیاهی امگا ۳ بوده و سرشار از اسید آلفا لینولنیک است.
گیاه‌شناسی
امروزه گیاه کتان در منطقه‌ی وسیعی از اروپا و آسیا می‌روید. کتان گیاهی است که از قدیم الایام شناخته شده و به کار می‌رفته است. حتی پرورش آن در مصر حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح معمول بوده است. این گیاه کاربردهای زیادی دارد. از الیاف آن پارچه تهیه میکنند. پارچه‌ی کتان برای البسه به‌خصوص در تابستان بسیار مناسب است.
روغن کتان چیست؟
دانه‌ی کتان ۳۰ تا ۴۵ درصد روغن دارد که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد آن در صنعت رنگرزی، صیقل دادن و بقیه در ساخت لینولئوم (ماده‌ی مخصوص بتونه)، تهیه‌ی جوهر، صابون‌سازی، تثبیت رنگ چرم و تهیه‌ی علف‌کش به کار می‌رود. روغن تخم کتان به نام‌های ”lin seed oil” و همچنین “Flax seed oil” نامیده می‌شود که از دانه‌های رسیده و خشک شده‌ی گیاه کتان به دست میآید. روغن دانه‌ی کتان به رنگ زرد کهربایی بوده و از قسمت‌های کوتیلدون و پوشش داخلی بذر کتان استخراج می‌شود. روغن خام استخراج شده از بذرها به روش پرس سرد، به رنگ زرد کم رنگ و بدون بو و مزه است، در حالی‌که رنگ روغن بذر کتان جوشانده شده یا حالتی که استخراج روغن با حرارت و فشار همراه باشد، تیره‌تر و دارای مزه‌ی تلخ و بوی غیر‌مطبوع است. روغن کتان حاصله توسط پرس سرد را “Flax seed oil” می‌نامند که مصارف خوراکی نیز دارد و روغن کتان حاصله از پرس گرم و حلال را روغن “Lin seed oil” می‌نامند که مصارف صنعتی داشته و برای مصارف خوراکی استفاده نمی‌شود.
مراحل استخراج روغن تخم کتان
مراحل استخراج روغن تخم کتان شامل شکستن دانه، فلیک و پرس کردن با شفت‌های آب سرد یا ابتدا پرس گرم و به دنبال آن، استخراج باقی مانده‌ی روغن با حلال است. روغن استخراج شده از بافت‌های مرطوب مانند دانه‌های نارس معمولا حاوی مقادیر قابل توجهی از اسیدهای چرب آزاد است که مربوط به عمل آنزیم لیپاز می‌شود.
ترکیبات
روغن تخم کتان منبعی از کلسیم، آهن، نیاسین، فسفر و ویتامین‌های A، B، D و E است. همچنین غنی از دو اسید چرب مهم و ضروری امگا ۳ (لینولنیک اسید) و امگا ۶ (لینولئیک اسید) است که از نظر ارزش غذایی و برای سلامتی بشر مناسب هستند و در بسیاری از فرآیندهای بدن دخیل بوده و در عین حال در بدن تولید نمیشوند. برای مثال اسیدهای چرب ضروری برای تشکیل غشای سلولی، تولید هورمون‌هایی که فشار خون و التهاب را کنترل میکنند و نیز کارکرد دستگاه عصبی مورد نیاز هستند. روغن تخم کتان علاوه بر داشتن امگا ۳ ویتامین E نیز دارد و حتی اگر به مقدار بیش از احتیاج (یک قاشق چای‌خوری در روز) مصرف شود عوارض جانبی نخواهد داشت.
خواص امگا ۳
روغن تخم کتان حاوی حدود ۶۰ تا ۵۰ درصد اسید چرب امگا ۳ و حدود ۲۰ درصد اسید چرب امگا ۶ هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ به پایین آوردن کلسترول، بهبود سلامتی قلب و کاهش التهاب مفاصل همراه با درد، سفتی و تورم مفصل کمک میکنند.
مطالعات اخیر ثابت کرده که مصرف اسید چرب امگا ۳ برای کنترل و پیشگیری از بروز بیش فعالی کودکان موثر است و روغن بذر کتان در بین سایر روغن‌های گیاهی، غنی‌‌ترین منبع این نوع اسید چرب به شمار میآید. این دو اسید چرب در بدن انسان ساخته نمیشوند و باید از طریق مواد غذایی تامین شوند. همچنین این روغن منبعی طبیعی از «لیگنان» است و محققین به این نتیجه رسیدند که افرادی که در رژیم غذایی خود مقدار زیادی لیگنان مصرف میکنند، کمتر دچار سرطان‌های سینه و کولون می‌شوند. لیگنان‌ها ضد تومور بوده و خاصیت ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضد ویروسی دارند.
خواص دارویی روغن دانه کتان
– مصرف موضعی روغن کتان، ناراحتی‌های پوستی مانند آکنه، اگزما و آفتاب سوختگی را رفع می‌کند.
- مصرف این روغن، کلسترول را کاهش و در نتیجه خطر بروز بیماری قلبی را نیز کاهش می‌دهد.
– این روغن برای افرادی که از درد قفسه‌ی سینه و فشار خون بالا رنج می‌برند، مفید است.
– افراد مسن با مصرف این روغن می‌توانند عملکرد ذهنی خود را تقویت کنند.
– طبق تحقیقات، روغن دانه‌ی کتان در درمان بیماری ام.اس موثر است.
– مصرف این روغن دردهای مکرر، ناگهانی و شدید مفاصل و ورم در بیماران مبتلا به نقرس را کاهش می‌دهد.
– سرطان سینه و روده در افرادی که به طور منظم دانه‌ی کتان مصرف میکنند کمتر مشاهده شده است.
– روغن کتان میگرن‌های دردناک را شفا می‌دهد و قاعدگی‌های دردناک را از بین می‌برد.
– مطالعات جدید نشان داده روغن تخم کتان حتی می‌تواند مصونیت بدن را در مقابل بیماری‌ها بالا ببرد.
کنترل عوارض ناشی از یائسگی و تقویت مو با روغن کتان
استفاده از روغن کتان به شکل موضعی و ماساژ بدن با این روغن در زنان موجب کاهش دردهای قاعدگی و همین طور کاهش علائم یائسگی در آن‌ها می‌شود.
ماساژ پوست سر و ریشه‌ی مو با روغن کتان می‌تواند بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به ریزش مو باشد. تنها کافی است چند قطره از این روغن را روی پوست سر بریزید و با کمک بند دوم و سوم انگشتان دست به آرامی پوست، ریشه و ساقه‌ی موها را ماساژ دهید. دقت کنید که استفاده از روغن زیاد برای ماساژ سر نه تنها موجب درمان نمی‌شود، بلکه خود می‌تواند در دراز مدت موجب افزایش ریزش موها شود.
محافظت کننده‌ی سیستم قلبی- عروقی
اسیدهای چرب امگا ۳ یکی از مهمترین ترکیبات موثر در کاهشLDL خون هستند. اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در روغن کتان قادرند از تجمع پلاکت‌ها (از طریق کاهش تولید ترمبوکسان (A2 که از عوامل ایجاد بیماری تصلب شرایین (آرترواسکلروز) هستند، جلوگیری کنند.
اثرات ضد التهابی روغن کتان
ترکیـبات روغـن کـتان از تولـید “Cytokine TNF” و “Interleukin” جلوگیـری می‌کند، از ایـن رو میتوان از این فرآورده به عنوان مکمل در درمان بیماری روماتیسم نیز استفاده کرد.
تخم کتان برای تقویت پوست و مو
دانه کتان حاوی چربی های ALA هست که ویتامین ب و چربی های مورد نیاز مو برای پیشگیری از خشک شدن و خرده شوره رو تامین میکنه. علاوه بر این، ظهور جوش های جدید، اگزما و التهاب پوست، و خشکی چشمها رو از بین میبره.
کاهش وزن
برای لاغر شدن و رسیدن به وزن ایده‌آل، روزی سه بار و هر بار ۱۰ تا ۱۵ قطره روغن کتان میل کنید. برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب، مصرف مداوم این روغن حداقل برای مدت دو ماه توصیه می‌شود. البته تداوم مصرف آن فاقد هرگونه عوارضی است.
طرز استفاده
روغن تخم کتان به نام “Flax Seed Oil” نامیده می‌شود و میتوان آن را از فروشگاه‌های گیاهان دارویی یا برخی از داروخانه‌ها خریداری کرد. این روغن را باید در یخچال نگهداری و باید دقت کرد که تاریخ مصرف آن نگذشته باشد.
موارد احتیاط و منع مصرف
باید از مصرف این فرآورده در زمان بارداری خودداری شود.
نکات قابل توصیه
– جهت تسریع در کاهش میزان “LDL” این فرآورده را همراه با غذا مصرف کنید.
– این فرآورده تا سه ماه پس از باز شدن در، قابل مصرف است.
– در صورت تغییر رنگ یا مزه از مصرف فرآورده خودداری کنید.
– این فرآورده، روغن طبیعی و خالص یک گیاه دارویی است. به منظور حفظ خواص کامل آن و رعایت سلامت مصرف کننده، در این فرآورده از هیچ ماده‌ی افزودنی و طعم دهنده استفاده نشده است. از این رو در صورتی که خوردن آن برای شما مشکل باشد، می‌توانید آن را همراه با غذا، سالاد یا نوشیدنی میل کنید.
– دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
شرایط نگهداری
– روغن بذر کتان به حرارت حساس بوده و به همین دلیل این روغن را باید به غذایی مثل سالاد اضافه کرد.
– هرگز نباید در پخت و پز از این روغن استفاده کرد و آن را حرارت داد.
– روغن کتان را باید دور از نور مستقیم و در یخچال نگهداری شود.
منبع : نیک و نو
