برخی از افراد بر این باورند که کتوز برای بدن بسیار خطرناک است. با اینکه کتو اسیدوز شرایط حادی است که به خاطر دیابت کنترل نشده ایجاد می شود، کتوز یک وضعیت طبیعی متابولیک در بدن محسوب می شود. در حقیقت، رژیم غذایی کتوز و کتوژنیک به طور گسترده ای مورد مطالعه قرار گرفته و نشان داده شده است که این رژیم ها مزایای زیادی برای کاهش وزن دارند. رژیم غذایی کتوژنیک نیز خاصیت درمانی در شرایطی همچون صرع، دیابت نوع 2 و سایر بیماری های مزمن دارد. کتوز برای بیشتر افراد امن است با اینحال چنین وضعیتی در ابتدا می تواند برخی از عوارض جانبی را برای افراد به همراه داشته باشد.
مرور اجمالی بر کتوز
قبل از هر چیزی باید بدانید کتوز چیست. کتوز بخش طبیعی از متابولیسم بدن است. این شرایط زمانی رخ می دهد که مصرف کربوهیدرات بسیار پایین است یا اینکه کربوهیدرات برای مدت زمان طولانی مصرف نشده است. هر دوی این شرایط به کاهش سطح انسولین منجر می شود و باعث می گردد چربی از سلول های چربی ازاد گردد. زمانی که این شرایط رخ می دهد، کبد با چربی پر می شود و همین امر باعث می شود کبد مقدار زیادی از چربی را به کتون تبدیل کند. در طول کتوز، بیشتر بخش های بدن کتون را برای دریافت انرژی می سوزانند. با اینحال چنین شرایطی فوری رخ نمی دهد. بدن و مغز برای تبدیل چربی به کتون به زمان نیاز دارد تا خود را با شرایط موجود منطبق کند.
در طول فاز انطباق، ممکن است عوارض جانبی را تجربه کنید که به آن آنفلونزای کتو یا آنفلونزای کم کربوهیدرات می گویند.
بوی بد دهان نیز ممکن است در این شرایط رخ دهد:
یکی از رایج ترین عارضه جانبی کتوز، بوی بد دهان است. این شرایط به خاطر استون رخ می دهد که محصول جانبی متابولیسم چربی است. سطح استون در خون در فرایند کتوز بالا می رود و بدن از طریق تنفس از شر آن خلاص می شود. عرق و ادرار نیز ممکن است بوی استون به خود بگیرد. استون بوی خاصی دارد. برای بیشتر افراد این بوی بد بعد از چند هفته بهبود پیدا می کند.
عضلات پا ممکن است گرفته شوند:
در کتوز، برخی از افراد ممکن است با گرفتگی عضلات پا مواجه شوند. اگرچه این گزینه مشکل حادی نیست اما نمی تواند برای افراد خوشایند باشد و دردناک خواهد بود. گرفتگی عضلات پا در کتوز معمولا به خاطر کمبود آب در بدن و از دست رفتن مواد معدنی است.
کتوز ممکن است به مشکلات گوارشی نیز منجر شود:
تغییرات رژیمی غذایی در برخی از افراد به مشکلات گوارشی منجر می شود. این موضوع در رژیم کتوژنیک نیز دیده می شود و یبوست رایج ترین عارضه جانبی آن در ابتدای کار است. این موضوع عمدتا به خاطر نداشتن فیبر کافی در رژیم غذایی و ننوشیدن مایعات کافی است.
برخی از افراد ممکن است با اسهال مواجه شوند اما این شرایط زیاد رایج نیست. اگر برای ورود به کتوز تغییرات زیادی در رژیم غذایی خود ایجاد کرده اید ممکن است نشانه های مشکل در گوارش را نیز تجربه کنید.
افزایش ضربان قلب:
برخی از افراد در چنین شرایطی با افزایش ضربان قلب مواجه می شوند که عارضه دیگری از کتوز است. این شرایط ممکن است در طول چند هفته اول رژیم غذایی کتوژنیک نیز دیده شود. کمبود آب اصلی ترین دلیل بروز چنین شرایطی است. نوشیدن قهوه نیز می تواند باعث ایجاد این شرایط شود. اگر مشکل همچنان وجود داشت بهتر است مصرف کربوهیدرات خود را افزایش دهید.
سایر عوارض جانبی کتوز:
سایر عوارض جانبی که شیوع کمتری دارد عبارت است از :
– کتواسیدوز: برخی از موارد کتواسیدوز در زنان شیرده گزارش داده شده است. این شرایط به احتمال زیاد به خاطر رژیم کم کربوهیدراتی ایجاد می شود اما بروز آن بسیار نادر است.
– سنگ های کلیوی: اگرچه این شرایط رایج نیست اما در برخی از کودکان امکان توسعه سنگ کلیه در رژیم کتوژنیک وجود دارد.
– افزایش سطح کلسترول: برخی از افراد ممکن است با شرایطی همچون افزایش سطح کلسترول بد خون مواجه شوند
چگونه می توان عوارض جانبی احتمالی را کمتر کرد؟
– آب زیادی بنوشید.
– نمک کافی مصرف نمایید: سدیم زمانی که مصرف کربوهیدرات کاهش پیدا می کند به مقادیر زیادی از بدن خارج می شود. بهتر است نمک را به رژیم غذایی خود اضافه کنید اما حد تعادل را نگه دارید
– مصرف مواد معدنی را افزایش دهید: موادی که منیزیم و پتاسیم بالایی دارند می توانند گرفتگی عضلات پا را کاهش دهند
از انجام دادن تمرینات شدید خودداری کنید
– در ابتدا رژیم کم کربوهیدراتی را امتحان کنید
– فیبر خوبی مصرف کنید: رژیم غذایی کم کربوهیدراتی به معنای مصرف نکردن کربوهیدرات نیست. غذاهای غنی از فیبر بخورید.
کتوز برای بدن مضر نیست اما برای هر فردی نمی تواند مفید باشد:
قرار گرفتن در وضعیت کتوز می تواند مزایای بسیار خوبی برای برخی از افراد همچون بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و کودکان مبتلا به صرع داشته باشد. اگرچه کتوز سالم و امن است اما می تواند معایبی نیز به همراه داشته باشد. با اینحال چنین معایبی موقتی است و بعد از چند هفته خود به خود بهبود پیدا می کند. رژیم غذایی و تغییر در سبک زندگی می تواند این اثرات را کمتر کند. باید توجه داشته باشید که ورود به وضعیت کتوز برای برخی از افراد مزایای آشکاری خواهد داشت اما برای همه مفید نیست.
